Orgaanperfusie kan leiden tot groter aanbod donororganen

Koeling op ijs is de standaard bewaarmethode voor donororganen. Wordt een orgaan echter te lang op die manier bewaard, dan kan er schade ontstaan: het orgaan zit dan te lang zonder zuurstof. Bij perfusie wordt het orgaan in afwachting van een transplantatie in een machine geplaatst die de omstandigheden van het menselijk lichaam nabootst. Het orgaan kan dan via kleine leidingen constant zuurstof en voedingselementen toegediend krijgen. Nierperfusie is in ons land al enkele jaren in gebruik. UZ Leuven past als enige Belgische ziekenhuis in studieverband ook long- en leverperfusie toe. In de nabije toekomst start UZ Leuven ook een studie op voor hartperfusie.

Kwaliteit

Orgaanperfusie biedt grote voordelen ten opzichte van de standaard bewaarmethode op ijs. Zo kun je organen beter beoordelen en verbeteren in kwaliteit. Prof. dr. Dirk Van Raemdonck, longchirurg in UZ Leuven en voorzitter van de Raad van Transplantatie, legt uit: “Als iemand sterft, kan het longweefsel bijvoorbeeld vocht opstapelen. Met perfusie kun je dat vocht terug uit de longen onttrekken en ze toch transplanteren – als ze natuurlijk voldoen aan de nodige kwaliteitseisen. Sinds kort kan men ook een hart dat na het overlijden stilgevallen is, in gecontroleerde omstandigheden weer op gang brengen. Met andere woorden: organen die je vroeger niet zou getransplanteerd hebben omdat ze wat beschadigd zijn, kunnen dankzij perfusie toch bruikbaar worden.”

Tijdswinst

Ook kun je organen door perfusie langer bewaren. Op ijs blijven donorlongen een 8-tal uur goed, in het toestel zijn er al longen 12 uur bewaard, zónder kwaliteitsvermindering. Professor Van Raemdonck: “Een transplantatie met een orgaan op ijs is altijd een urgente ingreep, omdat je een beperkte bewaringstijd hebt. Duurt het te lang, dan kan het orgaan verloren gaan en kan het leven van de getransplanteerde patiënt in gevaar komen.”

“Door de langere bewaartijd geeft orgaanperfusie ons de kans om transplantaties overdag in te plannen in het ‘gewone’ operatieprogramma van het ziekenhuis. Voordeel is dat we daardoor kunnen rekenen op een optimale aanwezigheid en ondersteuning van alle gespecialiseerde medische en verpleegkundige medewerkers, die nodig zijn om de beste zorg toe te dienen.”

Toekomst: minder sterfte

Hoewel orgaanperfusie uitstekende resultaten geeft, is het voorlopig toch moeilijk om van die bewaartechniek de standaardmethode bij uitstek te maken. Professor Van Raemdonck: “Het is een dure techniek die het ziekenhuis per ingreep enkele duizenden euro’s kost. Maar orgaanperfusie kan ook kostenbesparend zijn, dat heeft een kosten-batenanalyse voor nieren al aangetoond. Want meer en betere donororganen ter beschikking hebben kan ertoe leiden dat patiënten minder lang moeten wachten op een nieuw orgaan en dus minder lang behandeld moeten worden met dure technieken zoals nierdialyse. Ook kan hun ziekenhuisverblijf korter worden.”

Professor Van Raemdonck: “We hopen dat de overheid in de toekomst terugbetaling van orgaanperfusie goedkeurt, zodat we de methode verder kunnen uitbreiden, en voor nog meer patiënten. Orgaanperfusie kan de wereld van transplantatie sterk veranderen: het kan aanleiding geven tot een groter aanbod aan donororganen van betere kwaliteit en bijgevolg tot een betere overlevingskans na transplantatie en minder sterfte op de wachtlijst. Zo zou het aantal longtransplantaties met naar schatting 10 procent kunnen stijgen. Men is nog volop bezig met de kosten-batenanalyse voor longen, maar we zijn er bijna zeker van dat orgaanperfusie ook daarvoor kostenbesparend kan zijn.”